Spis treści:
Podatek CIT – co warto o nim wiedzieć?
Podatek CIT stanowi jeden z istotnych elementów systemu fiskalnego w Polsce. Reguluje go ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych, a jego stawki, preferencje i wymogi formalne mogą decydować o opłacalności i strategiach finansowych przedsiębiorstw. Warto przyjrzeć się bliżej, czym właściwie jest podatek dochodowy CIT i jak wpływa na prowadzenie działalności gospodarczej.
CZEGO DOWIESZ SIĘ Z TEGO ARTYKUŁU?
Z pewnością może Cię zainteresować, że kwestie związane z podatkiem CIT bywają bardzo ważne przy planowaniu strategii biznesowej. Okazuje się, że w praktyce nie zawsze wystarczy znajomość podstaw – liczy się też poprawna interpretacja przepisów i wykluczeń. Przeczytasz też o:
- Przykładowych różnicach w wyliczeniach podatku, gdy firma korzysta z 9% stawki CIT.
- W jaki sposób spółka z ograniczoną odpowiedzialnością może przejść na wyższy podatek CIT po przekroczeniu progu przychodów.
- Kiedy w praktyce przedsiębiorcy składają formularze deklaracji (np. CIT-2) i dlaczego są one ważne z perspektywy rozliczeń.
Podatek CIT – co to znaczy i kto go płaci?
Podatek CIT to inaczej podatek dochodowy od osób prawnych CIT, uregulowany w ustawie z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2023 r. poz. 600, z późn. zm.). Określa on obowiązki podatkowe podmiotów mających osobowość prawną, takich jak spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki akcyjne, banki czy inne osoby prawne prowadzące działalność zarobkową.
Kto płaci CIT? W największym uproszczeniu – wszystkie jednostki organizacyjne podlegające rejestracji w Krajowym Rejestrze Sądowym, które osiągają dochód. W Polsce obowiązuje generalna zasada, że są one uiszczane od dochodów, czyli przychodów pomniejszonych o koszty uzyskania.
Kto płaci CIT, a kto PIT? Przedsiębiorcy prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą rozliczają się głównie przy użyciu podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT), natomiast spółki kapitałowe oraz inne osoby prawne – podatek CIT.
Podatek dochodowy CIT – co to dokładnie oznacza?
Zasadniczo cit podatek jest ściśle powiązany z dochodem, co oznacza, że obciążenie fiskalne zależy od tego, jaką nadwyżkę przychodów ponad koszty firma wypracuje. W polskim systemie prawnym należność tego rodzaju płaci się w różnorodny sposób. Mianowicie przedsiębiorstwa najczęściej wybierają rozliczenia miesięczne albo kwartalne, co oznacza, że w terminie do 20. dnia miesiąca (za miesiąc poprzedni) należy odprowadzić zaliczkę na CIT.
Dodatkowo roczne rozliczenie (podatek dochodowy od osób prawnych CIT) dokonuje się na formularzu CIT-8, składanym do końca trzeciego miesiąca po zakończeniu roku podatkowego. Niemniej jednak w ciągu roku można korzystać z różnych deklaracji cząstkowych, np. CIT-2, choć wiele firm ogranicza się do zaliczek i finalnej deklaracji.
Kto może skorzystać z preferencyjnego CIT-u? (9%)
Zgodnie z art. 19 ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT, standardowa wysokość CIT wynosi 19%. Jednak pod pewnymi warunkami stawka może być obniżona do 9%. Ta preferencyjna forma opodatkowania dotyczy tzw. małych podatników oraz firm rozpoczynających działalność, jeżeli ich przychody w danym roku podatkowym nie przekraczają równowartości 2 mln euro.
Warunki skorzystania z 9% stawki:
- Status małego podatnika – roczny przychód (wraz z kwotą należnego podatku VAT) nie przekracza limitu 2 mln euro.
- Spółka nie posiada udziałów w kapitale innych przedsiębiorstw powyżej określonego poziomu (nie może być dominującym akcjonariuszem dużych podmiotów).
- Firma nie powstała w wyniku przekształcenia z innej formy działalności, jeśli celem było tylko obniżenie obciążenia podatkowego.
Wykluczenia z niższej stawki (kto nie może płacić 9% CIT)
Nie wszyscy mogą korzystać z obniżonej stawki. Z preferencji 9% wyłączeni są m.in.:
- podatnicy działający w formie spółek kapitałowych, które powstały z przekształcenia jednoosobowej działalności gospodarczej, jeżeli przekształcenie nastąpiło wyłącznie w celu redukcji obciążeń;
- podmioty prowadzące działalność w specjalnych strefach ekonomicznych, a jednocześnie rozliczające dochody w odrębny sposób;
- instytucje finansowe, takie jak banki i towarzystwa ubezpieczeniowe, które zwykle muszą rozliczać się stawką 19%.
Ostateczne zasady i wykluczenia można znaleźć w art. 19 ustawy o CIT.
Podatek CIT w Polsce – przykład podatku proporcjonalnego
Warto pamiętać, że cit w polsce jest przykładem podatku proporcjonalnego. Oznacza to, że wszyscy podatnicy – spełniający dane kryteria – płacą tę samą stawkę procentową, niezależnie od wysokości osiąganego dochodu (z ewentualnym uwzględnieniem 9% i 19%).
Kiedy i jak płaci się podatek CIT w Polsce?
Choć teoretycznie obowiązek zapłaty spoczywa na podatniku po zakończeniu roku podatkowego, to polskie prawo przewiduje system zaliczek, co oznacza, że podatek CIT kiedy się płaci zależy od trybu rozliczeń. Do wyboru mamy:
- Miesięczne zaliczki – płatne do 20. dnia każdego miesiąca za miesiąc poprzedni.
- Kwartalne zaliczki – płatne do 20. dnia miesiąca następującego po zakończeniu kwartału.
Finalne rozliczenie odbywa się w terminie złożenia deklaracji CIT-8, najczęściej do końca trzeciego miesiąca po zakończeniu roku podatkowego (przykładowo do 31 marca, jeśli rok podatkowy pokrywa się z kalendarzowym).
Porównanie JDG i sp. z o.o. – kto płaci CIT, a kto PIT?
W praktyce odpowiedź na pytanie: kto płaci CIT jest szczególnie istotna dla osób decydujących się między jednoosobową działalnością gospodarczą (JDG) a utworzeniem spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.
- JDG – przedsiębiorca rozlicza się zwykle poprzez PIT (np. skala podatkowa 12% i 32%, podatek liniowy 19% albo ryczałt od przychodów ewidencjonowanych).
- Spółka z o.o. – dochód spółki jest opodatkowany stawką CIT (zwykle 19% lub 9%, jeśli firma kwalifikuje się do obniżonego progu). Następnie, gdy spółka wypłaca zysk udziałowcom, od tej kwoty naliczany jest dodatkowy podatek – PIT od dywidend (obecnie stawka 19%).
Dlatego właśnie mówi się, że spółka z o.o. podlega podwójnemu opodatkowaniu: raz na poziomie przedsiębiorstwa (podatek dochodowy CIT), a drugi raz przy wypłacie dywidendy do osoby fizycznej.
Jak wyliczyć CIT w praktyce?
Podstawą opodatkowania jest dochód rozumiany jako różnica między przychodem a kosztami uzyskania przychodów. Aby dowiedzieć się, jak wyliczyć CIT, warto przeprowadzić następujące kroki:
- Zsumować przychody – obejmujących np. wpływy ze sprzedaży towarów i usług.
- Ustalić koszty uzyskania przychodów – wszystkie wydatki, które można powiązać z prowadzoną działalnością (materiały, usługi obce, wynagrodzenia, ZUS pracowników itp.).
- Obliczyć dochód – przychód minus koszty uzyskania przychodów.
- Zastosować odpowiednią stawkę – 19% standardowej albo 9%, jeśli podatnik spełnia warunki małego podatnika.
- Obliczyć podatek – wynik stanowi kwotę CIT do zapłaty, przy czym trzeba uwzględnić ewentualne ulgi czy zwolnienia.
Przykładowe kalkulacje CIT 19% i 9%
Załóżmy, że przychód spółki wyniósł 1 000 000 zł, a koszty uzyskania przychodu – 700 000 zł.
- Dochód = 1 000 000 zł – 700 000 zł = 300 000 zł.
- W przypadku standardowej stawki 19%:
- Podatek dochodowy CIT = 300 000 zł × 19% = 57 000 zł.
- Jeśli jednak spółka kwalifikuje się do 9% CIT:
- Podatek CIT = 300 000 zł × 9% = 27 000 zł.
Oszczędność w skali roku jest więc znacząca – jednakże aby zachować prawo do preferencji podatkowych, należy starannie monitorować limit przychodów wynoszący 2 mln euro oraz inne przesłanki ustawowe.
Wykluczenia z 9% CIT w pigułce
Zgodnie z zaleceniami przepisów, podatki CIT w obniżonej stawce nie obowiązują, jeżeli:
- spółka prowadzi działalność finansową w szerokim znaczeniu (np. banki, fundusze inwestycyjne, firmy ubezpieczeniowe),
- spółka powstała w wyniku restrukturyzacji, która służy wyłącznie przejęciu przywileju niższej stawki,
- przychody w poprzednim roku podatkowym przekroczyły 2 mln euro.
Przepisy w tym zakresie są dość klarowne i warto o nich pamiętać przy planowaniu struktury kapitałowej przedsiębiorstwa.
CIT-2, czyli deklaracje cząstkowe
W polskim prawie istnieje kilka wzorów deklaracji, które podatnik może wypełniać w ciągu roku. CIT-2 bywa rzadziej stosowanym formularzem, ale może służyć do korygowania zaliczek albo uwzględniania pewnych zdarzeń w trakcie roku podatkowego. Ważne, by każda składana deklaracja była spójna z finalnym rozliczeniem CIT-8. Dla większości przedsiębiorstw istotne jest jednak terminowe odprowadzanie zaliczek i poprawne sporządzanie sprawozdań finansowych.
Podatek CIT w praktyce
- Nowa spółka z ograniczoną odpowiedzialnością – może skorzystać z 9% stawki, jeśli nie przekracza limitu 2 mln euro rocznych przychodów i spełnia wymogi ustawowe.
- Dojrzała firma generująca wysokie zyski – najczęściej rozlicza się 19% stawką, chyba że w danym roku przychody są niższe od wskazanego progu.
- Działalność finansowa – zazwyczaj stawka 19%.
Kto płaci podatek CIT? Jak widać, obciążenie spoczywa na każdej osobie prawnej osiągającej dochód. Odpowiadając na pytanie: cit co to, można powiedzieć, że to uniwersalne narzędzie opodatkowania zysków przedsiębiorstw w Polsce.
Współpracuj z biurem rachunkowym Effepro już dziś!
Zarówno wyliczenie stawki CIT, jak i poprawne korzystanie z preferencji, wymaga dużej dbałości o szczegóły oraz terminów. Jeżeli zależy Ci na profesjonalnej obsłudze księgowej, biuro rachunkowe Effepro oferuje kompleksowe wsparcie w rozliczeniach podatkowych i doradztwie z zakresu podatek CIT. Pomożemy uniknąć błędów i zoptymalizować koszty działalności, dbając o pełną zgodność z obowiązującymi przepisami.
Sprawdź także: Spis z natury (remanent) – czym jest i dlaczego jest ważny?