Składka zdrowotna w 2026 roku – co się zmieni i jak przygotować się do nowych zasad?

Rok 2026 przyniesie jedną z największych reform w systemie ubezpieczeń społecznych od lat. Zmiany w składce zdrowotnej uderzą przede wszystkim w przedsiębiorców, a szczególnie tych rozliczających się ryczałtem. Nowe przepisy mają uprościć zasady, ale mogą też znacząco wpłynąć na codzienność finansową wielu firm. Przeczytaj, co warto wiedzieć, aby nie dać się zaskoczyć.

CZEGO DOWIESZ SIĘ Z TEGO ARTYKUŁU?

Zbliżające się zmiany nie są kosmetyczne. To kompleksowa przebudowa zasad rozliczania składki zdrowotnej, która dotknie praktycznie każdego prowadzącego działalność gospodarczą. Warto z wyprzedzeniem przygotować się na nową rzeczywistość – bo chodzi nie tylko o liczby, ale o konkretne decyzje, które mogą wpłynąć na rentowność biznesu.

1. Dowiesz się, jakie zmiany w składce zdrowotnej czekają przedsiębiorców w 2026 roku.
2. Poznasz zasady nowej, ryczałtowej składki zdrowotnej.
3. Zrozumiesz, czym jest zerowa składka zdrowotna i komu może przysługiwać.
4. Sprawdzisz, jak wyglądać będą nowe reguły dotyczące odliczeń składki.
5. Nauczysz się, jak liczyć stawkę ZUS zdrowotna w zależności od formy opodatkowania.

Składka zdrowotna 2026 — nowy system i jego założenia

Planowana na 2026 rok reforma systemu składek zdrowotnych to efekt wielomiesięcznych prac legislacyjnych, których celem jest uproszczenie i ujednolicenie zasad. Obecne reguły bywają trudne do zrozumienia nawet dla specjalistów, a niejasności w zakresie odliczeń skutkują nie tylko błędami, ale i nieuczciwą konkurencją.

Nowa składka zdrowotna ma być przede wszystkim prostsza. Jej naliczanie nie będzie już uzależnione od wysokości poniesionych kosztów ani nie będzie można jej odliczyć od podatku. Choć takie rozwiązanie ma swoje zalety – przejrzystość i przewidywalność – w praktyce może oznaczać wyższe obciążenia, szczególnie dla tych, którzy działają w branżach wymagających dużych nakładów.

Reforma zakłada też wprowadzenie stałych progów dla ryczałtowców oraz opcję tzw. zerowej składki zdrowotnej – czasowego zwolnienia z opłat dla najmniejszych firm lub tych, które zawieszą działalność. Na papierze wszystko wygląda rozsądnie, ale wiele zależy od szczegółów – które nadal mogą się zmienić

Składka zdrowotna dla przedsiębiorców 2026 — kto zapłaci więcej?

Na zmianach najwięcej odczują przedsiębiorcy. Dla wielu z nich zniknie możliwość odliczenia składki zdrowotnej, co do tej pory pozwalało obniżać faktyczne zobowiązania wobec fiskusa. Nowe zasady nie pozostawiają pola manewru – składka będzie obowiązkowa i nieodliczalna.

Ryczałtowcy zapłacą ją według sztywno ustalonych progów przychodowych. Dla rozliczających się liniowo lub według skali składka pozostanie powiązana z dochodem, ale również bez prawa do odliczenia. To oznacza wyższe koszty dla wielu firm – zwłaszcza tych, które do tej pory korzystały z maksymalnego odliczenia.

Warto pamiętać, że mechanizmy takie jak ulga na start czy mały ZUS nie mają zastosowania do składki zdrowotnej 2026. To osobna kategoria obciążenia, której nie można zredukować nawet przy niższych składkach społecznych. W efekcie nowa składka zdrowotna może realnie obniżyć wynagrodzenie netto przedsiębiorcy – szczególnie tam, gdzie działalność prowadzona jest samodzielnie, bez zatrudniania pracowników.

Składka zdrowotna ryczałt 2026 — jak zmieni się rozliczenie

Dla osób na ryczałcie reforma oznacza zupełnie nowe podejście do składki zdrowotnej. Dotąd możliwe było odliczenie jej części – teraz nie będzie takiej opcji. Zamiast tego wprowadzono trzy progi przychodowe, od których zależy miesięczna wysokość składki.

Oto jak mają wyglądać nowe stawki:

Choć uproszczenie wydaje się logiczne, może nieść za sobą poważne skutki finansowe. Przedsiębiorca, który generuje duży obrót, ale ma wysokie koszty (np. w handlu), zapłaci wyższą składkę zdrowotną mimo niewielkiego zysku. Dla wielu będzie to sygnał, by zastanowić się nad zmianą formy opodatkowania lub szukać innych możliwości ograniczenia obciążeń.

Składka zdrowotna 2026 a podatek liniowy i skala podatkowa

W przypadku podatku liniowego i rozliczenia na zasadach ogólnych (skali podatkowej), składka zdrowotna 2026 będzie nadal liczona od dochodu. Jednak najważniejsza zmiana polega na zniesieniu prawa do jej odliczenia.

To może okazać się szczególnie bolesne dla osób, które do tej pory korzystały z tej opcji jako sposobu na zmniejszenie podatku. Dziś składka zdrowotna to często kilka tysięcy złotych rocznie, które w nowym systemie staną się pełnym, niepomniejszającym niczego kosztem.

W efekcie całkowite opodatkowanie wzrośnie. Co prawda osoby rozliczające się według skali podatkowej mogą nadal korzystać z ulg (np. prorodzinnych czy wspólnego rozliczenia z małżonkiem), ale nie zrekompensuje to całkowicie strat wynikających z nowych zasad naliczania składki zdrowotnej.

Obniżka ZUS i obniżka wynagrodzenia — czy nowe przepisy mogą pomóc?

W kontekście składki zdrowotnej 2026 warto rozróżnić pojęcie „obniżki ZUS”. To, co popularnie określa się tym mianem, dotyczy składek społecznych, czyli emerytalnych i rentowych. Niestety składka zdrowotna 2026 nie podlega żadnym obniżkom ani uldze, niezależnie od poziomu dochodów czy formy prowadzenia działalności.

Zatem nawet jeśli korzystasz z ulgi na start, małego ZUS plus czy preferencyjnych stawek, i tak zapłacisz jej pełną stawkę zgodnie z nowymi zasadami. To oznacza, że mimo niższych składek społecznych, końcowa kwota obciążeń może być wyższa niż dotychczas.

Dla wielu samozatrudnionych będzie to oznaczało spadek realnych dochodów. Bez możliwości odliczenia, składka zdrowotna staje się obciążeniem, którego nie da się zniwelować. Ostatecznie więc może dojść do sytuacji, w której prowadzenie działalności przestanie być opłacalne przy dotychczasowej skali działania.

Zmiany w odliczaniu składki zdrowotnej — co tracimy?

Jedna z istotnych zmian dotyczy bezpośrednio tego, co wielu przedsiębiorców wykorzystywało jako sposób na obniżenie podatku dochodowego. Składka zdrowotna była dotąd częściowo odliczalna. Po reformie nie będzie już takiej możliwości.

To oznacza, że:

• Składka przestaje być narzędziem optymalizacji podatkowej.
• Zwiększają się realne koszty prowadzenia działalności.
• Nie będzie możliwości kompensowania składki ulgami inwestycyjnymi czy rodzinnymi.

Warto więc dokładnie przeanalizować, jak zmieni się całkowity poziom obciążeń podatkowo-składkowych w firmie i czy obecna forma rozliczania nadal będzie korzystna.

Zerowa składka zdrowotna — czy to realne rozwiązanie?

Pomysł zerowej składki zdrowotnej budzi sporo emocji. Dla najmniejszych firm to szansa na zmniejszenie kosztów w okresach przestoju. Ale nie będzie to rozwiązanie powszechne. Ma obowiązywać tylko w określonych przypadkach i pod warunkiem spełnienia kilku kryteriów.

Aby skorzystać z zerowej składki, trzeba będzie:

• Udowodnić bardzo niski lub zerowy przychód.
• Formalnie zawiesić działalność (lub wykazać brak obrotów).
• Zmieścić się w limicie czasowym – przedsiębiorca będzie mógł skorzystać z zerowej składki zdrowotnej przez maksymalnie 6 miesięcy w ciągu 24 miesięcy (czyli 2 lat)

To nie będzie narzędzie do ciągłej optymalizacji, ale raczej pomoc doraźna. Warto więc traktować je jako plan awaryjny, a nie stałą strategię.

Podsumowanie i rekomendacje

Nadchodzące zmiany w składce zdrowotnej 2026 są poważne i mogą mieć długofalowe skutki dla każdego przedsiębiorcy. Jeśli prowadzisz działalność, już teraz powinieneś:

• Policzyć, ile wyniosą Cię nowe składki w zależności od formy rozliczenia.
• Sprawdzić, czy obecny sposób opodatkowania nadal się opłaca.
• Wziąć pod uwagę, że nie odliczysz składki zdrowotnej od podatku.
• Rozważyć kontakt z biurem rachunkowym, które przygotuje dla Ciebie dokładne wyliczenia.
• Śledzić na bieżąco rozwój przepisów, bo projekty mogą się jeszcze zmieniać.

Potrzebujesz pomocy w rozliczeniach? Zgłoś się do Effepro

Nie jesteś pewien, jak nadchodzące zmiany wpłyną na Twoją firmę? Zespół Effepro jest tu, by Ci pomóc. Oferujemy nie tylko kompleksową obsługę księgową, ale też indywidualne doradztwo i szczegółowe symulacje obciążeń. Pomożemy Ci ocenić, czy forma opodatkowania, którą wybrałeś, będzie w 2026 roku nadal opłacalna. Otrzymasz od nas konkretne rekomendacje, oparte na aktualnych i projektowanych przepisach. Zadzwoń lub napisz – z nami żadna reforma nie będzie zaskoczeniem, a decyzje podejmiesz świadomie i spokojnie.

Sprawdź także: E paragon – cyfrowa ewolucja dowodu zakupu: jak działa, od kiedy obowiązuje i co zyskujesz